Trở về Quán Ven Đường

          Giới thiệu tuần san Indochine Hebdomadaire Illustré (1940-1945)

Tuần san Indochine Hebomadaire Illustré phát hành tại Hà Nội, là tờ báo truyền thông chính thức
của Toàn quyền Decoux đến với ba xứ Đông Dương trong Thế chiến thứ Hai. Mỗi số báo đều loan
tải những thông báo, tin tức đến từ nhà cầm quyền thuộc địa hay chánh phủ bù nhìn ở chánh quốc,
để kêu gọi các dân tộc bản xứ Việt – Miên – Lào tiếp tục theo họ. Bộ báo có được từ sưu tập của
Center for Research Libraries, Chicago với số đầu tiên ra mắt ngày 12-9-1940 cho đến số chót là
233 ngày 10-3-1945, và thiếu mất (6) số báo # 7, 9, 14, 15, 165 và 232. Tờ báo do ông Jean
Saumont làm chủ nhiệm từ số 1 đến số 104 (ngày 27-8-1942), và sau đó giao cho một ban biên tập
trông coi từ hội Alexandre de Rhôdes. Số báo chót ngày 10-3-1945 ra được chỉ một ngày sau khi
quân đội Nhật lật đỗ chánh quyền thực dân Pháp, và báo có đăng bản tuyên bố của quân đội Nhật
cho biết họ “không tiếc công sức để thỏa mãn khát vọng độc lập cháy bỏng của toàn thể nhân dân
Đông Dương”. Ngoài phần chánh trị, tuyên truyền không đáng để ý đến, người đọc nên chú trọng
đến các bài biên khảo công phu có giá trị bền vững qua thời gian của các học giả Pháp, Việt nổi
tiếng, đã từng đóng góp với các hội Ecole Française d’Éxtrême-Orient (Viễn Đông Bác Cổ) hay
Amis du Vieux Hue (BAVH - Những người bạn cố đô Huế).
Về phần bài vỡ, tuần san có từ 90 đến 95% số bài được viết về đất nước, con người Việt Nam, với
phần còn lại dành cho hai xứ lân bang Miên và Lào. Trong các chủ đề, báo Indochine có bộ mặt
rất đa dạng với sự đóng góp của nhiều học giả nổi danh Pháp – Việt trình bày những đề tài từ lịch
sử, văn hoá, dân tộc, đến kiến trúc, giáo dục… Người đọc được biết đến công lao của các vị anh
hùng dân tộc như Lê Lợi trong việc kháng Minh, hay đức Thánh Trần đại thắng quân Nguyên qua
lễ hội dân gian ở đền Kiếp Bạc, cùng việc canh tân điều trần của Nguyễn trường Tộ dưới thời vua
Tự Đức. Tờ báo cũng giới thiệu đến các tiềm năng kinh tế, vẽ đẹp thiên nhiên, cùng phong tục, tập
quán và tín ngưỡng các dân tộc Chàm, Thượng ở cao nguyên Trung phần, và đồng bào miền Tây
Bắc. Những cuộc khai quật di tích Mỹ Sơn, Trà Kiệu cũng đã được đặc biệt tường thuật. Ký ức
của những nhà Khảo cổ học H. Parmentier, L. Cadière được đăng lên trên nhiều số báo để cho thấy
dầu là người Pháp, nhưng các vị này đã yêu mến và chọn Việt Nam làm quê hương thứ hai. Bác
sĩ Yersin và cuộc đời cống hiến của ông cho y khoa, người dân Việt Nam ở Đà Lạt, Nha Trang đã
được cảm kích và tường thuật cặn kẽ. Về mỹ thuật, những số báo giới thiệu về tranh sơn mài, tranh
lụa của các hoạ sĩ, nghệ nhân xuất thân từ trường Mỹ thuật Đông Dương hiện nay vẫn được người
sưu tầm bên trời Âu tìm đọc. Nhiều số báo đặc biệt giới thiệu về kiến trúc đương đại và quy hoạch,
thiết kế các đô thị như Đà Lạt, Sài Gòn, nhưng rất tiếc đã không thực hiện được. Sang đến mặt
giáo dục, trường Đại học Đông dương đã được nói đến. Nhưng ngạc nhiên và thích thú khi ông
Bergès có một loạt bài sưu tập có ghi lời các bài hát và tiếng rao hàng rong ngoài đường phố và
ký âm thành nhạc.
Tờ Indochine được sắp xếp có thứ tự giúp cho việc khảo cứu dễ dàng qua việc thực hiện hai tập
thư mục cho ba năm báo 1940-1942, và năm thứ tư 1943, và mỗi số báo lại có mục lục nơi trang
bìa trong. Về hình thức, trang trí, người đọc cảm thấy gần gũi hơn với tờ báo qua hình bìa và các
trang phụ hoạ bên trong có hình ảnh dân gian từ những hoạ sĩ nổi tiếng của trường Mỹ thuật Đông
dương tô điểm cho như Mạnh Quỳnh, Nguyễn văn Hoà, Nguyễn gia Trí hay Tô Ngọc Vân.
Indochine đã bỏ công thực hiện mỗi năm một tờ báo Xuân thiệt đẹp và trang nhã. Các nhà chụp
ảnh nổi tiếng như Võ an Ninh, Nguyễn duy Kiên, v. v… đã đóng góp các bức ảnh thời sự và nghệ
thuật, giúp cho tờ báo có bộ mặt linh động và tươi sáng hơn.
Hy vọng với sự phổ biến trên trang mạng Kho Chứa Sách Xưa bên cạnh hơn 35 nhật báo và đặc
san tiếng Việt, tuần san Indochine sẽ giúp cho nhiều người đọc biết nhiều về đất nước, và yêu mến
quê hương hơn. Mong sẽ có nhiều bài biên khảo được dịch sang tiếng Việt từ những số báo
Indochine, như bộ BAVH đã được nhiều dịch giả và nhà xuất bản Thuận Hoá thực hiện được.1
Xin trân trọng giới thiệu.
Võ phi Hùng
22-9-2025
---------
1 Bộ tuần san này đã có một quyển sách dịch sang tiếng Việt “Việt Nam qua Tuần san Indochine
1941-1944” với 47 bài biên khảo do Lưu đình Tuân tuyển dịch, nhà Thế Giới xuất bản năm 2019.
Qua lời nói đầu của sách, dịch giả cho biết là không có được số báo nào của năm 1942. Ngoài ra
dịch giả và nhóm chủ trương không biết rằng báo Indochine còn tiếp tục ra mắt đến số 233 ngày
10-3-1945. Nhưng khiếm khuyết nặng nhất là không có một tranh ảnh nào từ nguyên bản đã được
sử dụng, các hình ảnh trong sách dịch lại được góp nhặt từ trên mạng mà không cho biết xuất xứ
từ đâu, thời gian cũng như không gian của ảnh sử dụng không tương xứng với bài viết.

INDOCHINE 1940-1942 TABLES.pdf       38584

INDOCHINE 1943 Tables.pdf        9229

INDOCHINE_001 12SEP1940.pdf      10255

INDOCHINE_002 19SEP1940.pdf      10103

INDOCHINE_004 03OCT1940.pdf     8897

INDOCHINE_005 10OCT1940.pdf     11661

INDOCHINE_006 17OCT1940.pdf     9024

INDOCHINE_008 31OCT1940.pdf     11505

INDOCHINE_010 14NOV1940.pdf    9577

INDOCHINE_011 21NOV1940.pdf    10753

INDOCHINE_012 28NOV1940.pdf    9838

INDOCHINE_013 05DEC1940.pdf     11764

INDOCHINE_016 26DEC1940.pdf     13935

INDOCHINE_017 02JAN1941.pdf      8897

INDOCHINE_018 09JAN1941.pdf      10031

INDOCHINE_019 16JAN1941.pdf      9565

INDOCHINE_020 23JAN1941.pdf      12631

INDOCHINE_021 01FEB1941.pdf      2243

INDOCHINE_022_023 06FEB1941.pdf 10116

INDOCHINE_024 13FEB1941.pdf      9231

INDOCHINE_025 20FEB1941.pdf      10042

INDOCHINE_026 27FEB1941.pdf      9553

INDOCHINE_027 06MAR1941.pdf    8883

INDOCHINE_028 13MAR1941.pdf    9904

INDOCHINE_029 20MAR1941.pdf    8741

INDOCHINE_030 27MAR1941.pdf    10110

INDOCHINE_031 03APR1941.pdf     7056

INDOCHINE_032 10APR1941.pdf     9035

INDOCHINE_033 17APR1941.pdf     8599

INDOCHINE_034 24APR1941.pdf     8661

INDOCHINE_035 01MAY1941.pdf    8688

INDOCHINE_036 08MAY1941.pdf    9259

INDOCHINE_037 15MAY1941.pdf    11540

INDOCHINE_038 22MAY1941.pdf    8694

INDOCHINE_039 29MAY1941.pdf    9099

INDOCHINE_040 05JUN1941.pdf      8685

INDOCHINE_042 19JUN1941.pdf      10702

INDOCHINE_043 26JUN1941.pdf      9918

INDOCHINE_044 03JUL1941.pdf      10560

INDOCHINE_045 10JUL1941.pdf      10318

INDOCHINE_046 17JUL1941.pdf      9890

INDOCHINE_047 28JUL1941.pdf      10872

INDOCHINE_048 02AUG1941.pdf    9789

INDOCHINE_049 07AUG1941.pdf    10155

INDOCHINE_050 14AUG1941.pdf    9868

INDOCHINE_051 21AUG1941.pdf    11605

INDOCHINE_052 28AUG1941.pdf    7041

INDOCHINE_053 04SEP1941.pdf      11089

INDOCHINE_054 11SEP1941.pdf      10277

INDOCHINE_055 18SEP1941.pdf      9454

INDOCHINE_056 25SEP1941.pdf      9433

INDOCHINE_057 02OCT1941.pdf     9466

INDOCHINE_058 09OCT1941.pdf     9189

INDOCHINE_059 16OCT1941.pdf     10010

INDOCHINE_060 23OCT1941.pdf     9358

INDOCHINE_061 30OCT1941.pdf     9089

INDOCHINE_062 06NOV1941.pdf    8719

INDOCHINE_063 13NOV1941.pdf    9509

INDOCHINE_064 20NOV1941.pdf    8783

INDOCHINE_065 27NOV1941.pdf    8772

INDOCHINE_066 11DEC1941.pdf     13436

INDOCHINE_067_068 18DEC1941.pdf 15631

INDOCHINE_069 25DEC1941.pdf     8539

INDOCHINE_070 01JAN1942.pdf      8350

INDOCHINE_071 08JAN1942.pdf      7529

INDOCHINE_072 15JAN1942.pdf      8817

INDOCHINE_073 22JAN1942.pdf      8472

INDOCHINE_074 29JAN1942.pdf      8391

INDOCHINE_75_76 12FEB1942.pdf      8160

INDOCHINE_077 19FEB1942.pdf      7838

INDOCHINE_078 25FEB1942.pdf      7871

INDOCHINE_079 05MAR1942.pdf    8460

INDOCHINE_080 12MAR1942.pdf    7598

INDOCHINE_081 19MAR1942.pdf    8023

INDOCHINE_082 26MAR1942.pdf    9795

INDOCHINE_083 02APR1942.pdf     8609

INDOCHINE_084_085 16APR1942.pdf 12992

INDOCHINE_086 23APR1942.pdf     8931

INDOCHINE_087 30APR1942.pdf     7355

INDOCHINE_088 07MAY1942.pdf    8645

INDOCHINE_089 14MAY1942.pdf    8339

INDOCHINE_090 21MAY1942.pdf    8381

INDOCHINE_091 28MAY1942.pdf    7217

INDOCHINE_092 04JUN1942.pdf      10156

INDOCHINE_093 11JUN1942.pdf      10404

INDOCHINE_094 18JUN1942.pdf      9137

INDOCHINE_095 25JUN1942.pdf      8441

INDOCHINE_096 02JUL1942.pdf      7328

INDOCHINE_097 09JUL1942.pdf      7881

INDOCHINE_098 16JUL1942.pdf      8329

INDOCHINE_099 23JUL1942.pdf      8164

INDOCHINE_100 30JUL1942.pdf      9609

INDOCHINE_101 06AUG1942.pdf    8063

INDOCHINE_102 13AUG1942.pdf    8631

INDOCHINE_103 20AUG1942.pdf    9217

INDOCHINE_104 27AUG1942.pdf    9362

INDOCHINE_105 03SEP1942.pdf      8786

INDOCHINE_106 10SEP1942.pdf      8202

INDOCHINE_107 17SEP1942.pdf      10736

INDOCHINE_109 01OCT1942.pdf     9845

INDOCHINE_110 08OCT1942 v1.pdf   9417

INDOCHINE_110 08OCT1942 v2.pdf   5979

INDOCHINE_111 15OCT1942.pdf     8690

INDOCHINE_112 22OCT1942.pdf     9161

INDOCHINE_113 29OCT1942.pdf     9029

INDOCHINE_114 05NOV1942.pdf    7932

INDOCHINE_115 12NOV1942.pdf    9022

INDOCHINE_116 19NOV1942.pdf    10529

INDOCHINE_117 26NOV1942.pdf    9124

INDOCHINE_118 03DEC1942.pdf     10904

INDOCHINE_119 10DEC1942.pdf     10468

INDOCHINE_120 17DEC1942.pdf     11424

INDOCHINE_121 24DEC1942.pdf     8663

INDOCHINE_123_124_125 21JAN1943.pdf  19284

INDOCHINE_126 28JAN1943.pdf      11012

INDOCHINE_127 04FEB1943.pdf      11320

INDOCHINE_128 11FEB1943.pdf      10471

INDOCHINE_129 18FEB1943 v1.pdf   8084

INDOCHINE_129 18FEB1943 v2.pdf   11141

INDOCHINE_130 25FEB1943 v1.pdf   9732

INDOCHINE_130 25FEB1943 v2.pdf   9495

INDOCHINE_131 04MAR1943 v1.pdf  10333

INDOCHINE_131 04MAR1943 v2.pdf  9137

INDOCHINE_132 11MAR1943.pdf    11306

INDOCHINE_133 18MAR1943.pdf    10206

INDOCHINE_134 25MAR1943.pdf    10995

INDOCHINE_135 01APR1943.pdf     11918

INDOCHINE_136 08APR1943.pdf     11803

INDOCHINE_137 15APR1943.pdf     11522

INDOCHINE_138 22APR1943 V1.pdf  10432

INDOCHINE_138 22APR1943 V2.pdf  2033

INDOCHINE_139 29APR1943.pdf     9895

INDOCHINE_140 06MAY1943.pdf    11490

INDOCHINE_141 13MAY1943.pdf    11442

INDOCHINE_142 20MAY1943.pdf    11717

INDOCHINE_143 27MAY1943.pdf    10648

INDOCHINE_144 03JUN1943.pdf      11504

INDOCHINE_145 10JUN1943.pdf      11771

INDOCHINE_146 17JUN1943.pdf      11865

INDOCHINE_147 24JUN1943.pdf      11001

INDOCHINE_148 01JUL1943.pdf      12099

INDOCHINE_149 08JUL1943.pdf      12015

INDOCHINE_150 15JUL1943.pdf      9631

INDOCHINE_151 22JUL1943.pdf      9451

INDOCHINE_152 29JUL1943.pdf      10070

INDOCHINE_153 05AUG194.pdf      11183

INDOCHINE_154 12AUG1943.pdf    11364

INDOCHINE_155 19AUG1943.pdf    12335

INDOCHINE_156 26AUG1943.pdf    12813

INDOCHINE_157 02SEP1943.pdf      12116

INDOCHINE_158 09SEP1943.pdf      11344

INDOCHINE_159 16SEP1943.pdf      11783

INDOCHINE_160 23SEP1943.pdf      11767

INDOCHINE_161 30SEP1943.pdf      11812

INDOCHINE_162 07OCT1943.pdf     11031

INDOCHINE_163 14OCT1943.pdf     11709

INDOCHINE_164_165 28OCT1943.pdf 24181

INDOCHINE_166 04NOV1943 v1.pdf  11393

INDOCHINE_166 04NOV1943 v2.pdf  12013

INDOCHINE_167 11NOV1943.pdf    13986

INDOCHINE_168 18NOV1943.pdf    11939

INDOCHINE_169 25NOV1943.pdf    12722

INDOCHINE_170 02DEC1943.pdf     13094

INDOCHINE_171 09DEC1943 V1.pdf  8754

INDOCHINE_171 09DEC1943 v2.pdf   8922

INDOCHINE_172 16DEC1943.pdf     12005

INDOCHINE_173_174 30DEC1943.pdf 15759

INDOCHINE_175 06JAN1944.pdf      12782

INDOCHINE_176 13JAN1944.pdf      13312

INDOCHINE_177 20JAN1944.pdf      11338

INDOCHINE_178 27JAN1944.pdf      10583

INDOCHINE_179 03FEB1944.pdf      12717

INDOCHINE_180 10FEB1944.pdf      11842

INDOCHINE_181 17FEB1944.pdf      11940

INDOCHINE_182 24FEB1944.pdf      12276

INDOCHINE_183 02MAR1944.pdf    11999

INDOCHINE_184 09MAR1944.pdf    12679

INDOCHINE_185 16MAR1944.pdf    11265

INDOCHINE_186 23MAR194.pdf      13588

INDOCHINE_187 30MAR1944.pdf    14229

INDOCHINE_188 06APR1944.pdf     13490

INDOCHINE_189 13APR1944.pdf     12861

INDOCHINE_190 20APR1944.pdf     13412

INDOCHINE_191 27APR1944.pdf     13473

INDOCHINE_192 04MAY1944.pdf    13683

INDOCHINE_193 11MAY1944.pdf    13293

INDOCHINE_194 18MAY1944.pdf    13796

INDOCHINE_195 25MAY1944.pdf    14146

INDOCHINE_196 01JUN1944 v1.pdf   12170

INDOCHINE_196 01JUN1944 v2.pdf   8057

INDOCHINE_197 08JUN1944 v1.pdf   9217

INDOCHINE_197 08JUN1944 v2.pdf   9750

INDOCHINE_198 15JUN1944.pdf      13776

INDOCHINE_199 22JUN1944.pdf      13461

INDOCHINE_200 29JUN1944.pdf      12861

INDOCHINE_201 06JUL1944.pdf      12445

INDOCHINE_202 13JUL1944.pdf      12668

INDOCHINE_203 20JU1944.pdf 13789

INDOCHINE_204 27JUL1944 v1.pdf    12601

INDOCHINE_205 03AUG1944.pdf    12356

INDOCHINE_206 10AUG1944.pdf    12208

INDOCHINE_207 17AUG1944.pdf    13051

INDOCHINE_208 24AUG1944.pdf    13380

INDOCHINE_209 31AUG1944.pdf    12999

INDOCHINE_210 07SEP1944.pdf      12298

INDOCHINE_211 14SEP1944 v2.pdf    10866

INDOCHINE_211 14SEP1944v1.pdf  12690

INDOCHINE_212 21SEP1944.pdf      12748

INDOCHINE_213 28SEP1944.pdf      13063

INDOCHINE_214 05OCT1944.pdf     12545

INDOCHINE_215 12OCT1944.pdf     11672

INDOCHINE_216 19OCT1944.pdf     13044

INDOCHINE_217 26OCT1944.pdf     12276

INDOCHINE_218 02NOV1944.pdf    12405

INDOCHINE_219 09NOV1944.pdf    12022

INDOCHINE_220 16NOV1944.pdf    12252

INDOCHINE_221 23NOV1944.pdf    12744

INDOCHINE_222 30NOV1944.pdf    12650

INDOCHINE_223 07DEC1944.pdf     12993

INDOCHINE_224 14DEC1944.pdf     12880

INDOCHINE_225 21DEC1944 v1.pdf   12011

INDOCHINE_225 21DEC1944 v2.pdf   11881

INDOCHINE_226 28DEC1944.pdf     13619

INDOCHINE_227 10JAN1945.pdf      13315

INDOCHINE_228 20JAN1945.pdf      13224

INDOCHINE_229 30JAN1945.pdf      14099

INDOCHINE_230 10FEB1945.pdf      15993

INDOCHINE_231 20FEB1945.pdf      13792

INDOCHINE_233 10MAR1945.pdf    12677